اثر گیاه افدرا اینتر مدیا در درمان کوکسیدیوز طیور

در این مطالعه با توجه به اثرات درمانی گیاه افدرا و راهنماییهای اساتید رشته ی دامپزشکی و گیاه شناسی تصمیم گرفته شد که اثر درمانی گیاه افدرا بر روی کوکسیدیوز طیورمورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور آزمایشی ترتیب داده شد. در این آزمایش تعداد 300 قطعه جوجه ی گوشتی یکروزه تهیه و به 3 گروه مساوی 100 قطعه ای تقسیم شدند . یک گروه به عنوان شاهد ،با جیره ی غذایی فاقد هر گونه کوکسیدیواستات تغذیه شد . گروه دوم به عنوان گروه دارو ،در جیره ی غذایی آنها از داروی شیمیایی آمپرولیوم اتوپابات و در گروه سوم از گیاه افدرا به صورت پودر 1% استفاده گردید. در طول دوره شاخصهای تولید شامل وزن بدن ،مقدارغذای خورده شده و ضریب تبدیل غذایی در روزهای 21 و42 و49 مورد توجه قرار گرفت وتعداد تلفات در گروهای مختلف به طور جداگانه ذکر گردید.همچنین محیط برای ایجاد آلودگی به کوکسیدیا مهیا شده و سپس با نمونه برداری از فضولات به تعیین اووسیست در هر گرم از فضولات پرداخته شد. سپس به بررسی و مطالعه ی نتایج بدست آمده بر اساس آزمون های آماری (واریانس یکطرفه)اقدام گردید. بررسی نتایج نشان داد که اضافه کردن افدرا به جیره تاثیری بر روی شاخصهای تولید در مقایسه با گروه شاهد و دارو نداشته است. مطالعه ی نتایج میزان دفع اووسیست ها نشان دادکه افدرای اضافه شده به جیره باعث کاهش اووسیست دفع شده می گردد ، به طوری که میزان اووسیست دفع شده درآن ، از گروه شاهد کمتر میباشد،اما تاثیرآن به اندازه ی داروی آمپرولیوم اتوپابات نمیباشد.در رابطه با تلفات نیز بررسیها ی آماری نشان داد که افدرا تاثیری بر میزان تلفات نداشته است.درگله های تجاری مشاهده شده که پس از ورود جوجه عموما ً پرندگان به طور طبیعی در معرض آلودگی قرار دارند و با گذشت زمان شروع به دفع اووسیست میکنند . روند دفع اووسیست به تدریج افزایش می یابد،به طوری که در ماه دوم ورود جوجه به بالاترین میزان میرسد. در برخی از بررسیها ، بالاترین میزان دفع اووسیست درهفته چهارم گزارش شده است . در تمامی تجربیات میزان پراکندگی اووسیست مشاهده شده در نقاط مختلف آشیانه یکسان ارزیابی و تعداد آن در هرگرم از مدفوع یا بسته برای تخمین وضعیت سلامتی یا بیماری ، مبنای تشخیص قرار میگیرد . از این رو با توجه به ایجاد آلودگی در گله های پرورشی به طور طبیعی و نقش بیماری در کاهش بازدهی تولید ، امروزه تقریبا ً درتمام نقاط جهان در صورت عدم استفاده از واکسن ، به کار گیری ترکیبات شیمیایی به منظور ایجاد وقفه در روند افزایش تعداد اووسیست اجتناب ناپذیر می باشد و در چنین شرایطی هزینه سنگین و تبعات زیان آور بهداشتی وزیست محیطی ناشی از مصرف این ترکیبات نیز ناخواسته پذیرفته میشود . در سالهای اخیر برای حذف ترکیبات شیمیایی از جیره غذایی و جایگزین نمودن آنها با منابع سالمتر ، مطالعات گسترده ای انجام گرفته و نتایج قابل توجه ای نیز به دست آمده است . از جمله این منابع میتوان به ترکیبات گیاهی اشاره نمود که با ایجاد وقفه در تکثیر اووسیست ها از بروز عفونت و در نتیجه افت بازدهی تولید جلوگیری مینماید . علاوه بر آن فاقد آثار زیان آور بهداشتی و زیست محیطی میباشد. در تجربه ی حاضر با بررسی نتایج مشاهده میشود طبق جدول شماره (4-1) که میزان اووسیستهای دفع شده درسه گروه مورد مقایسه قرار میگیرد ، در گروه شاهد تا روز5 میزان اووسیستهای دفع شده برابر 0 بوده است که میتوان علت آن را عدم تکامل سنگدان و یاایمنی دانست. در روز 10 میزان دفع اووسیست412 بوده است و در روز 20 به 2108 رسیده است که حدوداً 5 برابر شده است و تا 30 روزگی که به 13602 رسیده است ، این روند افزایش اوسیست ادامه داشته است. در صورتیکه در 40 روزگی میزان دفع اوسیست به میزان زیادی کاهش یافته است که این را میتوان مربوط به پاسخ ایمنی پرنده دانست . در مورد گروه داروی آمپرولیوم اتوپابات همان طور که مشاهده میشود در روز5 و 10 عدم دفع اووسیست وجود دارد که بخشی از آن مربوط به عدم تکامل سنگدان و بخشی مربوط به اثر داروی آمپرولیوم میباشد که باعث کاهش دفع شده است . د راین گروه حداکثر دفع 186 بوده که مربوط به روز سی ام میباشد و اختلاف زیادی با حداکثر دفع گروه شاهد که 13602 میباشد دارد و این مربوط به اثر داروی آمپرولیوم اتوپابات می باشد . درمورد گروه افدرا ، در روز 5 میزان دفع اووسیست 0 بوده است ، در روز دهم311 است ودر روز بیستم 1156می باشد که روند افزایش اووسیست تا روز 30 ادامه داشته که به 8572 رسیده است که این افزایش نسبت به گروه شاهد تفاوت قابل ملاحظه ای دارد و کمتر است . درتحقیقات پارسایی مهر و همکارانش درسال 2010 اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی ترکیبات فنولیک گیاه افدرا گزارش شده است) 38). در سال 2004 شهیدی و همکارانش خاصیت ضد میکروبی گونه ی افدرا اینترمدیا را گزارش کردند . همچنین در سال 2009 شمس و همکارانش اثرات مهار کنندگی افدرا را بر روی رشد آسپژیلوس پارازیتیکوس و تولیدات آفلاتوکسینی آن را بیان کردند. (43) با مقایسه ی opg گروه ها با استفا ده از آزمون تحلیلی واریانس دو طرفه نشان داده شد که سطح معناداری محاسبه شده برای 4 مقایسه 0.000 می باشد که کوچکتر از 0.01 است بنابراین میتوان گفت تفاوت بین 3 گروه در همه ی زمانها معنی دار است .سپس برای اینکه مشخص شود تفاوت معنی دار دقیقا بین کدام دو گروه است از آزمون تعقیبی شفر استفاده گردید.نتیجه ی آزمون بیانگر این مطلب بود که هر 3 گروه با هم تفاوت معنی دار دارند .ترتیب میانگین ها در هر 4 زمان مورد بررسی این گونه بود که بیشترین میانگین مربوط به گروه شاهد و کمترین میانگین مربوط به گروه دارو است. در تجربه اخیر که تأثیر گیاه افدرا بر روی کوکسیدیوز طیور میباشد نیز با توجه به نتایج حاصل میتوان نتیجه گرفت که ترکیبات موجود در گیاه افدرا میتواند باعث کاهش دفع اووسیست گردد. و اما در رابطه با وزن ، مصرف خوراک و ضریب تبدیل ، کاهش مصرف خوراک در نتیجه عفونت کوکسیدیایی در بررسی ها و مطالعات مختلفی گزارش شده است . ali tipa در بررسی خود مشاهده کرد که همه ی گروههای عفونی شده در مقایسه با گروههای عفونی نشده خوراک کمتری مصرف کرده اند و میزان بازدهی آنها کمتر بوده است(19). با بررسی جدول شماره (4-3) در سن 21 روزگی : در گروه شاهد متوسط وزن هر جوجه 5/535 گرم است . که کمترین وزن را نسبت به 2 گروه دارو و افدرا دارا بوده است . ضریب تبدیل این گروه نیز 695/1 بوده که ضعیف تر ازگروه داروست اما از گروه افدرا بهتر میباشد. در گروه دارو مشاهده میشود که ضریب تبدیل 612/1 بوده که نسبت به گروه شاهد 083/0 کاهش داشته است هم چنین متوسط وزن این گروه 6/566 گرم بوده که 1/31 گرم بهتر از گروه شاهد بوده است . درگروه افدرا ضریب تبدیل75/1 بوده که نسبت به گروه شاهد افزایش داشته و نسبت به گروه دارو نیز دارای افزایش بوده است . در گروه افدرا بیشترین دان مصرفی را نسبت به دو گروه دیگر در این سن داشته ایم . سن 42 روزگی : ضریب تبدیل د ر3 گروه شاهد ، دارو و افدرا به ترتیب 112/2 ، 072/2 و 104/2 بوده است که همان طور که مشخص است بهترین عملکرد را گروه دارو داشته و گروه افدرا نیز عملکرد بهتری را نسبت به گروه شاهد داشته است . درمورد متوسط وزن نیز بهترین عملکرد را گروه دارو داشته ، 1779 گرم بوده که درمقایسه با گروه شاهد 199 گرم بیشتر و درمقایسه با گروه افدرا 203 گرم بیشتر بوده است . متوسط وزن درگروه افدرا1576 گرم بوده که درمقایسه با گروه شاهد دراین سن 4 گرم کمتر بوده است . سن 49 روزگی : ضریب تبدیل در سه گروه شاهد ، دارو و افدرا به ترتیب 258/2 و 207/2 و 261/2 بوده که همانند 42 روزگی بهترین عملکرد را گروه دارو داشته و گروه شاهد نیز عملکرد بهتری را نسبت به گروه افدرا داشته است . برای مقایسه ی میانگین ضریب تبدیل 3 گروه از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد و نتیجه ی بدست آمده با توجه به سطح معنا داری 0.947 که بزرگتر از 0.05 می باشد نشان داد تفاوت بین میانگین ضریب تبدیل 3 گروه معنی دار نمی باشد. با توجه به نتایج بالا می توان گفت که گیاه افدرا تاثیر چندانی بر روی شاخصهای تولید نداشته است. تعداد تلفات 3 گروه با استفاده از آزمون خی دو مورد مقایسه قرار گرفت . سطح معنا داری بدست آمده 0.326 بزرگتر از 0.05 می باشد .بنابراین می توان گفت تفاوت بین میزان تلفات 3 گروه معنا دار نمیباشد. درآخر بحث پیشنهاد میشود که برای بررسی بیشتر اثر این دارو بر روی کوکسیدیوز تحقیقات دیگری نیز انجام شود که در آن از چندین دوز مختلف گیاه استفاده شود و یا به صورت ترکیب گیاهی با گیاهانی که آنها نیز خواص ضد کوکسیدیوزی دارد مورد استفاده قرار دهند